Time flies when you’re having fun – een cliché van je welste, maar een waarheid als een koe!
Rik’s place ligt op minder dan een uurtje rijden voor mij, in een leuke rustige wijk. Ik werd alvast hartelijk uitgenodigd en ontvangen om eens een kijkje te komen nemen in zijn Relaxed Room.
In de afgelopen jaren heb ik al menig stereo liefhebber ontmoet. Dankzij de obligatoire muziekdemo’s bij (lokale) audioverdelers leer je wel wat materiaal/hardware ontdekken. Maar niets gaat boven het beluisteren en ervaren van muziek in de woonomgeving van de luisteraar. De praktijk zeg maar. Deze zogenaamde Meet & Greets zijn daar uiterst geschikt voor. “Wat zeg je”, vraagt mijn eega? “Een Meet & Greet?” “Zo noemen jullie dat ofwat? Een M&G met Matthias Schoenaerts, ja! DAT is een M&G!”. Women, ik laat ze maar in de waan
Eerlijkheidshalve: dit is mijn eerste echte
HT M&G, los van de paar demo ruimtes, beursjes hier en daar georganiseerd door (prof) audio verdelers. De wereld van HT en stereo beleving wordt dikwijls en veel totaal gescheiden. Stereoliefhebbers kijken vaak neer op meerkanaalsbeleving. Al te vaak zijn daar ook audiodealers bij. Als je mijn mening vraagt: je vertrekt altijd van een zo goed mogelijke stereo setup/beleving. Als die snor zit, kan je beetje bij beetje de boel opentrekken en daarop verderbouw: ‘kwalitatief’ moet het plaatje wel passen natuurlijk. Simpel maar misschien,kort door de bocht gesteld (je snapt het wel): doe uw stereo setup maal 2.1 en uw meerkanaalsbeleving zit op eenzelfde niveau. Die uitbreiding van de stereo wordt geen aanvulling om wat effectjes te gaan scheppen achter u (iets wat ik stereoliefhebber vaak hoor zeggen) bv, neen het wordt een echte meerwaarde.
Nu moet gezegd: bij een goed uitgebalanceerd stereosysteem én goede opname, schep je ook die surround ervaring. Dat hoor ik veel stereoliefhebbers dan weer niet zeggen. Dat gevoel krijg je ook als je in een goede concertzaal plaatsneemt op de sweetspot. Toegegeven, zelfs dat soort zalen kan je op je een hand tellen. Ons aller Bozar is zo eentje bv. Het is ook eerder uitzonderlijk dat ik bij iemand thuis dit soort zaken hoor. Mijn interesse was dan ook groot om te zien (en vooral te horen) hoe Rik dit alles heeft aangepakt. De HT ruimte waar vooral ook goed muziek beluisterd wordt: the best of ‘both worlds’ – is géén utopie. Quod erat demonstrandum?
Rik heeft in de woonkamer een set Gato PM-2 speakers staan, aangesloten op een Sonos connect amp. De bedoeling was eerst wat muziek te gaan beluisteren in de woonkamer en dan diezelfde muziek te gaan herontdekken in de Relaxed Room. Het moet gezegd, wat me direct opviel op deze set was het énorm brede podium, stereobeeld. Eva Cassidy zette meteen de goede toon! Ik hou van een goed gefundeerd laag, ook in deze lagere regionen vond ik de speakers mooi kleuren. Met de Audiomachine – produceert vooral muziek voor filmtrailers – bleven we echter op de honger zitten. Het koor klonk hemelsbreed, de strijkers zijdezacht, maar het te diepe laag was net iets een maatje te veel voor de Gato’s. Het rommelde soms. En dan komen we bij iets dat ik al meermaals opgemerkt heb: het genre muziek maakt of kraakt ook een speaker. Filmmuziek en groot orchestrale klassieke muziek vereisen bij momenten enorm veel van een speaker. Meer dan welke pop/rock track ook. Dat soort muziek kan enorm dynamisch zijn: van de stilte tot het kabellend beekje, naar het onweer dat overslaat in een typhoon. Bij wijlen krijg je er een aardverschuiving bovenop en niet alle systemen kunnen daarmee overweg, zeker niet als het wat 'duurt'. Elke set kan luid spelen. Dikwijl wordt dat lawaai. En dat staat los van muziek beluisteren op een iets luider volume. Trial and error, natuurlijk.
Tijd om met de playlist naar de HT ruimte te trekken! Toen ik daar binnenkwam viel mijn mond toch open: wat een mooie ruimte zeg! Lekker strak, modern, in zeker mate ‘sober’ gehouden. Geen kitch te bespeuren. Omwille van het schuine dak rechts zou je denken dat de symmetrie in de kamer wegvalt, maar niets is minder waar. Ik krijg hier een welbehagend gevoel bij het binnenstappen van de kamer. De zeteltjes zien er niet alleen cool uit, ze zitten ook goed! Eens je je neervlijt is de setting alvast gezet voor wat hopelijk een Walhalla-erlebnis wordt.
Puur stereo: Het siert Rik dat hij mij gewoon mijn volledige playlist laat afspelen. Hier en daar aangevuld met muziek uit zijn eigen bibliotheek, met wat hij leuke tracks vindt. De ideale combinatie, toch? Op veel plekken laat men jou jouw track afspelen, om dan snel maar de eigen muziek te laten beluisteren, door te drukken zelfs. Ik krijg daar een ietwat benauwd gevoel van, alsof men schrik heeft dat je hun set misschien te zwaar aan de tand zou voelen, dat men bang is om door de mand te vallen, bang voor kritiek? Ach, we zijn er toch om ervaringen te delen? Om van mekaar te leren, als dat kan – dat moet vind ik! Tenslotte is er ook iets als smaak. Supersubjectief en daar valt moeilijk over te twisten.
De nummers uit mijn playlist zijn qua genre verschillend. Een mix van easy listening, singer songwriter stuff, naar elektronisch en groots orchestraal: (in willekeurige volgorde)
Mondoshawan – Eric Serra – The 5th Element ost (sub test) In der Halle des Bergkönigs – Edvard Grieg – Peer Gynt suite (dynamische test, sub) Ice of Phoenix – Audiomachine - Phenomena Heed or Warning – Steve Jablonsky – Transformers:Revenge of the Fallen Yello – Touch – Bostich Reflected Fields of Gold – Eva Cassidy The Ultimate War – John Williams - Hook Fifth Movement - XII. Mit Aufschwung, aber nicht eilen "O Schmerz" (contralto & soprano duet)- Gustav Mahler – Symphony nr 2 Pianoconcerto nr 3 – Sergei Rachmaninov Colour of the moon – Allen Taylor
Wat me hier direct opvalt is de énorme goede plaatsing van instrumenten en zang. Wow, férm. Gewoon, omdat het er direct boenk opzit.
Neem een track als de Mahler of de John Williams en elk instrument, de sopraan en mezzo hebben hun plek in de ruimte. Wat daar voor zorgt is de enorme diepte die zich in deze room afspeelt. Echt waar, dat is van het beste dat ik ooit al gehoord heb, I kid you not! In de Yello track wordt dit effect omgezet in dat surroundgevoel dat jou overwelmt tijdens de aanzet van de track. De “rush, push, cash” vliegt je om de horen. En zo HOORT het! Ook bij de Serra track wordt er een immense ruimte opengetrokken, alsof je letterlijk in space wandelt. Gooi daar nog het subsonische laag over en dan begint het te kriebelen natuurlijk. We spelen verdorie stereo! De Hal van Bergkonig of de Trollendans, daar zitten we verdorie middenin! Van de doodse stilte tot de exuberante climax.
Vang en knalmomentje! De DG opname dateert uit de laten jaren ’80, maar voor mij blijft het een absolute reference recording, temeer dat men deze suite vaak zonder zang uitgeeft en hier toch voor tekst en verhaal wordt gezorgd (in het Noors en dat klinkt soms grappig – ook al begrijp je er geen reet van
Het “mindere” moment van de dag: de Rach 3. Nochtans een van mijn lievelingsopnames en eentje waarvan ik denk dat ze “goed” is. De ossia cadenza, uitgevoerd door “onze” Samoshko, klinkt met veel te veel
reverb denk ik in eerste instantie. Om een of andere reden geeft dit echo effect mij de indruk dat de laagste regionen uit de linkse speaker komen en het midden/hoog blijft steken tot het midden van dat stereobeeld. Dit is de eerste maal dat ik deze track zo ervaar eigenlijk. Zodra het orkest begint te blenden met de pianist, wordt dat beeld terug ‘normaler’. Gezien het feit dat de andere tracks zo goed klinken, heb ik het vermoeden dat ik deze opname misschien nog (nergens) niet gehoord heb zoals het werkelijk werd opgenomen, zoals deze op het cd’tje staat? Ik weet het niet goed, ik zou het hele concerto op deze set eens moeten beluisteren om hier een goed idee van te krijgen. Strange en interessant tegelijk!
De Eva Cassedy en Allen Taylor zijn peanuts voor deze set. Rechtoe, rechtaan en gaan met die banaan. Met de vingers in de neus wordt hier gewoon een referentieplaatje neergezet. I’m impressed toch een beetje.
Als je het resultaat overschouwt van deze stereo ervaring, dan weet je dat een overschakeling naar surround op eenzelfde elan moet verdergaan. Dat kan niet anders, tenzij je naar een belabberde track zit te kijken natuurlijk. De DTS/DOLBY en THX trailers vlieger erdoor. Je hoort sowieso hier al dat het dik snor zit. Een paar film en muziekfragmenten later wordt dit alleen maar bevestigd (Within Temptation Black Symphony -96kHz/24‑bit- versie; Transformers, Big Hero, Stark Trek, World War Z, David Foster and Friends, Maze Runner en nog wat spul). Dit is gewoon genieten!
Ben ik
overdonderd? Het lijkt zo, maar dat ben ik niet. Ik bedoel, dit is eigenlijk wat ik van zo een setup verwacht. Het klinkt echt goed hoor! Het bezoek aan Rik’s Relaxed Room bevestigt mijn vermoeden dat stereo en HT perfect samengaan, op voorwaarde dat de akoestiek vooral snor zit. En Rik heeft mij wél overtuigd dat je via een aparte luisterkamer het onderste uit de kan kan halen van een setup. Ik steek mijn hand in het vuur: wat ik hier hoorde op stereovlak is meer dan wat een gemiddelde high end setup doet in een woonkamer. En we spreken hier over: speakers, aangesloten op een AV receiver hé... aparte stereoversterking miste ik echt niet en dat vind ik gewoon straf!
Ik besef dat zo’n kamer VEEL doet. Ik heb afgelopen nacht de fragmenten nogmaals door de woonkamer hier gejaagd – nu de ervaring nog vers in het geheugen zat. Ik merk, zoals ik dacht in de Relaxed room, dat vooral het laag veel strakker, droger en onder controle gehouden wordt. Alsof je het geluid in beide handen vastpakt en dat strak kan omlijnen: het geluid dijt niet uit maw. Hier klinkt veel meer echo, het laag wappert indien nodig, maar het is vooral
gezapig – if you know what I mean. Het volume moet ook meer omhoog om eenzelfde effect op uw lichaam en oren te ervaren. Een hoger volume betekent dan weer meer kans op gezapigheid.
Qua surround is de ideale speakeropstelling toch ook een voordeel. Er is net wat meer richtinggevend detail te horen. Ik let bij het bekijken van een film zeer sterk op de filmmuziek (dat is gewoon mijn genre, dus dat valt mij op). Ook daar is het bij een betere speakerplaatsing en akoestiek veel meer genieten. Op de vraag of deze M&G heeft kunnen aantonen dat een aparte luisterruimte echt wel loont kan ik dus alleen maar positief antwoorden. Inmiddels met de vrouw besproken en zij heeft haar fiat al gegeven
Nu wordt het uitzoeken welke ruimte ik kan gaan gebruiken. Idealiter kruip ik de zolder op, maar ik weet niet of daar iets haalbaar is wegens een balk die dik in de weg zit. Ik zal binnenkort een topic openen en wat pics posten. Hopelijk kunnen jullie mij dan wat op weg helpen hiermee
Anyhow, het was een superleuke M&G Rik. Ge zijt nen toffen en jovialen “pee”. Leuk jou en jouw relaxed room te mogen hebben ontmoeten. Nogmaals bedankt hiervoor!
